Ông Phạm Thái Bình, Tổng Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An cho hay, lương thực, thực phẩm vẫn duy trì được đơn hàng trong bối cảnh khó khăn hiện nay bởi đây là nhu cầu thiết yếu. Hiện, Trung An đang chuẩn bị và thực hiện đơn hàng xuất khẩu đến hết tháng 4/2023 với khoảng 30.000 tấn gạo. Khách hàng của Trung An vẫn đang tập trung vào các khách hàng truyền thống như: Nhật Bản, Malaixia, Singapore, châu Âu. Đơn hàng của Công ty mới ký hết tháng 4/2023, Công ty cũng đang đàm phán với DN ở thị trường Mỹ, Philippines và Trung Đông. Tuy nhiên, theo ông Bình, có một vấn đề đang rất khó cho DN xuất khẩu gạo, đó là giá lúa ở trong nước khá cao so với giá gạo chào bán xuất khẩu. Trên thực tế, thời điểm này, giá lúa trong nước rơi vào khoảng 530-550 USD/ tấn. Trong khi giá chào bán gạo của DN ký trước đó là 490-500 USD/ tấn. “Giá gạo xuất khẩu không theo kịp giá lúa trong nước, nên nếu DN chào bán giá thấp hơn sẽ lỗ, mà chào bán giá cao hơn thì sức mua sẽ chậm lại. Do vậy, phải nghe ngóng theo thị trường để tính toán giá cả hợp lý, giá cả theo thị trường chung của thế giới. Trước mắt có thể đơn hàng sẽ giảm”, ông Bình nhìn nhận.

Ảnh minh họa

Cùng chung tình cảnh sụt giảm đơn hàng ông Thang Văn Thông, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Hào Hưng (chuyên làm xuất khẩu dăm gỗ để làm nguyên liệu giấy) cho rằng, tình trạng sụt giảm đơn hàng vẫn đang là nỗi ám ảnh đối với DN. Mặc dù đã có dự báo và sự chuẩn bị trước nhưng diễn biến thị trường ngày càng ảm đạm hơn. Bên cạnh khó khăn về nguồn vốn, thuế VAT chưa được hoàn, đơn hàng sụt giảm mạnh khiến DN vẫn đang loay hoay trong việc tìm kiếm đơn hàng và mở rộng thị trường mới. Để tìm hướng đi mới trong bối cảnh chung, “chúng tôi sẽ có nhiều đoàn công tác đi chào hàng, tiếp xúc các đối tác, khách hàng truyền thống để xem họ đang khó khăn, vướng mắc ở đâu, thị trường họ cần gì để có thể hợp tác và có thể triển khai đơn hàng được tới đâu. Đồng thời, qua cuộc tiếp xúc này cũng thông tin, chào hàng về các sản phẩm, mẫu mã hàng hoá mới mà mình có thể sản xuất được để các đối tác có thể nghiên cứu, lên đơn hàng cho thị trường”, ông Thông chia sẻ.

Ông Phạm Danh Mạnh, Giám đốc sản xuất, Công ty TNHH Thắng Lợi cũng cho rằng, sự sụt giảm đơn hàng trong chuỗi cung ứng là điều khó tránh trong bối cảnh khó khăn chung hiện nay. Tuy nhiên, để đảm bảo sản xuất và việc làm, Công ty đã chủ động tìm kiếm khách hàng và chào bán hàng qua nhiều kênh. Từ tiếp xúc trực tiếp hay online, marketing qua các trang thương mại điện tử cũng được Công ty tận dụng tối đa, cộng với sự hỗ trợ trong việc tìm hiểu thị trường và kiểm tra thông tin từ các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài như ở thị trường Australia, Canada, Hoa Kỳ, Công ty đã có đơn hàng ổn định.

Bà Nguyễn Hoàng Thúy, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển, kiêm nhiệm thị trường Bắc Âu chia sẻ, là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam, EU có lợi thế lớn về xuất khẩu và thu hút đầu tư, chuyển giao công nghệ nhờ Hiệp định EVFTA. Người tiêu dùng EU ngày càng quan tâm đến sản phẩm thân thiện môi trường, có lợi cho sức khỏe, đảm bảo an toàn thực phẩm. Đặc biệt, DN cần quan tâm đến Thỏa thuận Xanh châu Âu.

Theo bà Thuý, Thỏa thuận Xanh châu Âu có khả năng ảnh hưởng đến một số ngành công nghiệp của Việt Nam, tùy thuộc vào bản chất của ngành và các biện pháp cụ thể được đưa ra theo thỏa thuận. Một trong những ngành có thể bị ảnh hưởng bởi Thỏa thuận này là ngành dệt may và giày dép; ngành bao bì; nông sản và thủy sản; sắt thép… “Thỏa thuận Xanh của EU đặt ra những thách thức cho DN Việt Nam đồng thời cũng tạo ra các cơ hội phát triển mới. Các DN cần nhận thức rõ những thay đổi mà Thỏa thuận sẽ mang lại và sẵn sàng thích ứng với những thách thức để duy trì khả năng cạnh tranh trên thị trường EU, đồng thời đón đầu các xu hướng mới để tạo ra các sản phẩm bền vững và thân thiện với môi trường hơn để được hưởng lợi trong dài hạn”, bà Thuý nhấn mạnh.

Để chuẩn bị cho các tác động của Thỏa thuận Xanh châu Âu, các DN Việt Nam, có thể cần cập nhật thông tin về những diễn biến mới nhất trong Thỏa thuận Xanh châu Âu và bất kỳ quy định, chính sách, chiến lược hay kế hoạch mới nào nhằm thực hiện Thỏa thuận này; đánh giá tác động tiềm năng của Thỏa thuận Xanh châu Âu đối với hoạt động và xuất khẩu của DN, đồng thời xác định bất kỳ lĩnh vực nào có thể cần được cải thiện để đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững mới.

Cùng với đó, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cũng cho rằng, nhiều báo cáo, phân tích chỉ ra nền kinh tế Hoa Kỳ sẽ sớm rơi vào suy thoái kinh tế trong năm 2023, tuy nhiên sự suy giảm này sẽ tương đối nhẹ và ngắn, đồng thời tăng trưởng sẽ phục hồi vào năm 2024 khi lạm phát tiếp tục giảm và FED bắt đầu nới lỏng chính sách tiền tệ.

Tương tự tại thị trường UAE, ông Trương Xuân Trung – Phụ trách Thương vụ Việt Nam tại UAE (kiêm nhiệm Qatar) cho hay, đây là thị trường đặc thù, sản xuất không đáp ứng được nhu cầu trong nước, do đó, Việt Nam cần tranh thủ xuất khẩu các mặt hàng có thế mạnh như thủy sản; nông sản (chanh không hạt, thanh long, dưa hấu, dừa tơi, quả bưởi, hạt điều, hạt tiêu); túi xách, vali, ví; gỗ và sản phẩm từ gỗ; giày dép và mặt hàng điện, dây cáp điện vì hiện nay quy mô thị trường mặt hàng này rất lớn.

Ông Phan Văn Chinh, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, trong bối cảnh năm 2023 được dự báo còn nhiều khó khăn, thách thức, để tiếp tục đẩy mạnh xuất nhập khẩu và phát triển thị trường nước ngoài, Bộ Công Thương tiếp tục đẩy mạnh khai thác có hiệu quả các FTA đã ký kết, đặc biệt là các FTA thế hệ mới với Liên minh châu Âu, Vương quốc Anh, các nước CPTPP; thúc đẩy hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hoá với thị trường Trung Quốc khi Trung Quốc đã mở cửa trở lại; nâng cao hiệu quả và điều tiết tốt tốc độ thông quan hàng hóa XNK tại khu vực cửa khẩu biên giới phía Bắc.

Trân Trân