Ông Nguyễn Viết Chiểu chăm sóc cây trong vườn.

Ông Nguyễn Viết Chiểu sinh ra và lớn lên tại thôn Văn Trì, phường Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm, Thành phố Hà Nội. Năm 1960, ông Chiểu tham gia học tại Trường trung cấp Cơ khí Hà Nội. Sau khi ra trường ông được về làm việc tại Nhà máy Cơ khí Hà Nội. Ông tâm huyết vào nhiệm vụ được giao, bởi thế ông luôn hoàn thành tốt các công việc được phân công. Với những nỗ lực được ghi nhận, đồng nghiệp kính nể, cấp trên tin tưởng cử đi lao động và học tập tại Đức và Tiệp để nâng cao tay nghề trở về phục vụ đất nước. Sau 4 năm tích lũy kinh nghiệm nơi xứ người, ông về nước và được phân công làm việc tại Tổ nghiên cứu Chế tạo máy kéo ô tô (ngày đó do lãnh đạo Bộ Công nghiệp quản lý). Đến năm 1982, Tổ nghiên cứu được sát nhập vào Viện nghiên cứu Chế tạo máy, nay là Viện nghiên cứu Cơ khí – Bộ Công Thương.

Một chặng đường dài 30 năm công tác, làm việc và cống hiến, ông chứng kiến bao khó khăn, thăng trầm của Viện, song với sự nhiệt huyết, ông cùng đội ngũ cán bộ, nhân viên đã đưa Viện vượt qua giai đoạn khó khăn. Năm 1992, do đặc thù công việc phải tinh giản biên chế, đặc biệt là ngành cơ khí, với mong muốn dành cơ hội cho đồng nghiệp, ông tự nguyện xin nghỉ việc và tiếp tục nuôi dưỡng ý tưởng làm trang trại của mình. Nhưng cuộc sống thực tại, cơm áo, gạo tiền không đùa với “khách thơ”, khó khăn chồng chất khó khăn khiến ông một lần nữa phải gác lại đam mê. Ông lựa chọn công việc xây dựng dân dụng, trang trí nội thất, để chắt chiu, tích lũy tạo nguồn vốn, khi có cơ hội ông sẽ thực hiện ý tưởng của mình.

Hành trình khai hoang, phục hóa

Không ai nghĩ rằng, ở tuổi 50, ông Chiểu mới thực hiện ý tưởng của mình. Tuy người gốc Hà Thành nhưng do đam mê làm trang trại mãnh liệt, ông vượt qua mọi rào cản từ phía gia đình và bạn bè, rồi quyết định rời phố lên rừng.

Mảnh đất ông chọn làm nơi “lập nghiệp” nằm tại xã Cao Dương, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình. Đây là một vùng núi thấp, địa hình tương đối phức tạp. Với số vốn ít ỏi có trong tay, ông mạnh dạn mua 3,5ha đất rừng để khai hoang. Với không gian rộng, lại hoang vu, đất thì khô cằn pha trộn đá sỏi,chỉ có cây rừng rậm rạp, ai nhìn vào cũng cảm thấy chán nản. Nhưng với tinh thần khát khao và đam mê cháy bỏng, ông đã kiên trì lao động, cuốc xới và tỉ mỉ nhặt từng viên đá nhỏ bỏ vào bao tải còn những hòn đá to ông vận chuyển đi nơi khác bằng xe cải tiến.

Hành trình “giành giật” lại thổ nhưỡng mà người đàn ông trạc ngoài 50 tuổi vốn có dáng người phốp pháp sau bao nhiêu năm tháng vất vả, gian nan ông đã gầy xọp đi. Đôi bàn tay đã chai sần, nhưng đôi mắt vẫn ánh lên tinh thần lạc quan và niềm tin tất thắng. Cải tạo đất xong, ông lại suy tính việc tiếp theo là trồng cây gì cho phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu của vùng này. Ông bắt tay vào trồng thử nghiệm các loại cây như: tre bát bộ, cam Canh, cam Vinh, nhãn, bưởi Diễn, mít, hồng xiêm… sau một thời gian theo dõi sự phát triển của các loại cây, ông nhận ra cây bưởi Diễn rất phù hợp với thổ nhưỡng nơi đây nên đã tập trung đầu tư phát triển chuyên sâu về loại cây này.

Sau hơn mười năm vất vả, lăn lộn, phải trả giá bằng cả máu và nước mắt, những loại cây ông trồng đã vươn mình xanh tốt. Ông xúc động chia sẻ: “Vất vả nhất là giai đoạn chọn lựa giống cây nào cho phù hợp, mình vốn ít phải tính trồng các loại cây lấy ngắn nuôi dài. Có những đêm nằm trằn trọc không ngủ được, tuổi mình đã ngoài 50 rồi không biết sự lựa chọn con đường mình đi có đúng không?”. Ông đã đặt ra nhiều câu hỏi với bản thân mình, nhưng với kinh nghiệm sống và quyết tâm vì niềm đam mê với ý chí làm gia trại đã không cho ông nản trí. Nhìn những mầm cây xanh mướt ông lại tự dặn lòng mình phải cố gắng vững tâm, một ngày không xa những chồi non đó sẽ đơm hoa kết trái báo đáp lại những vất vả của ông.

“Có sức người sỏi đá cũng thành cơm”, sau 10 năm vun vén, chăm sóc, cây đã cho những trái ngọt đầu tiên. Với 2,5 ha diện tích bưởi Diễn xum xuê quả, 100 gốc mít thái, 50 gốc hồng xiêm trên diện tích gần 1ha cho thu nhập 400 trăm triệu/ năm. Những năm gần đây, ông tận dụng trồng xen canh dưới tán cây ăn quả, quanh bờ rào những cây dược liệu có giá trị về y học cao như: giảo cổ lam, bồ công anh, bông mã đề và xạ đen… cũng cho thu nhập gần 100 triệu mỗi năm. Hiện tại, vườn cây ăn quả với diện tích gần 3,5ha cho thu nhập ổn định hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Nhiều khi ông nói vui “Tôi năm nay ngoài 70 tuổi rồi mới đến ngưỡng cửa đại gia”.

Để được như ngày hôm nay, không thể không nhắc đến người phụ nữ bên cạnh ông, đã đồng hành và chia sẻ những đắng cay ngọt bùi cùng ông ngay từ những năm tháng đầu khai hoang phục hóa, đó là bà Nguyễn Thị Thanh – người vợ hiền tần tảo sớm hôm chăm lo cho ông, là động lực lớn để ông có cơ nghiệp như ngày hôm nay. Bà Thanh vốn người vùng này được ông thuê làm cỏ cho cây, thấy ông vất vả, thương ông một mình ăn uống thất thường, bà đã ngỏ ý giúp đỡ và bén duyên với ông từ đó. Bà Thanh tâm sự: “Những năm tháng đầu vất vả lắm, phải bươn chải lo cho cuộc sống như ăn mì tôm cân thay cơm, làm không giờ giấc. Đôi tay chai sạn, đôi chân bị trầy xước, chỉ hai vợ chồng già nơi hoang vắng nương tựa, chăm sóc, động viên nhau. Sức trẻ khởi nghiệp người ta chỉ cần bỏ ra 100% sức lực để biến không thể thành có thể, còn ông nhà tôi tuổi đã ngoài 50 phải bỏ sức lực gấp đôi mới có ngày hôm nay”. Ông tiếp lời: “Hai mươi năm nếm mật nằm gai, nhìn lại tôi thấy tự hào về bản thân mình, thật là một kỳ tích. Hiện tại, tôi đã tạo việc làm ổn định cho 4 lao động tại địa phương với mức thu nhập trung bình 40 triệu đồng/ người/năm và tạo việc làm cho hàng chục lao động thời điểm mùa vụ, góp phần vào an sinh xã hội và sự phát triển chung của địa phương”.

Ông sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và luôn giúp đỡ các hộ gia đình khác trong thôn, xã về vốn, cây giống, phân bón, kỹ thuật trồng và chăm sóc cây; cùng nhau phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo và vươn lên thành hộ khá, giàu trong thôn.

Tuổi bảy lăm, sống điền viên bên con cháu

Ông Chiểu đã tâm sự với tôi về hành trình lập nghiệp tuổi xế chiều của ông và hiện tại, ông đã để lại đất đai của ông cho dự án khu công nghiệp. Ông trở về điền viên bên con cháu tại khuôn viên 1700 m2, với nhiều cây cối xanh mát, không khí trong lành và ngôi nhà rộn rã tiếng cười ở vùng ngoại ô Hà Nội.

Ai trực tiếp gặp ông, nghe ông chia sẻ mới hiểu ông không tự đánh bóng mình. Ông muốn kể lại hành trình lập nghiệp của mình cho các thế hệ mai sau hiểu, biết trân trọng giá trị hiện tại mà ông đã vất vả vun đắp, xây dựng, để thấm nhuần, học hỏi và phát huy hơn nữa.

Trải qua 25 năm vượt bao gian khó, bây giờ nụ cười hiền hậu, đôi mắt sáng ngời của ông đã làm ấm lòng những người trẻ như tôi. Đối với tôi được viết về ông – một đại gia thực thụ, hội tụ được cả Tâm – Đức – Tài – Trí là một kỷ niệm đẹp. Ông là một tấm gương sáng cho thế hệ trẻ học hỏi. Là tấm gương dám nghĩ, dám làm, dám đương đầu thử thách, vượt qua khó khăn vất vả, tự lập, tự cường để vươn lên.

Bài và ảnh: NGỌC LÂN